Wynalazcą miecha magazynowego był w I połowie XIX wieku Anglik Alexander Cumming. Wynalazek ten oznaczał prawdziwy przewrót w dziedzinie mechanizmu powietrznego w organach.(OPdU)
Jak każdy miech dwuczęściowy, miech magazynowy składa się z magazynu sprężonego powietrza (rezerwuaru), oraz podawacza (czerpaka), który służy do sprężania powietrza i tłoczenia go do magazynu. Duże miechy mogą być wyposażone w kilka czerpaków, które pompują powietrze do wspólnego magazynu.
Podawacz - miech umieszczony pod magazynem - bywa również nazywany czerpakiem lub miechem pomocniczym. Konstrukcyjnie jest on najczęściej zbliżony do miecha klinowego, choć zdarzają się również rozwiązania, w których czerpakiem jest odmiana miecha poziomego.
Przyjrzyjmy się dokładniej zewnętrznej budowie miecha magazynowego.
Podawacz uruchamiany jest dźwignią, która w zależności od rozwiązania poruszana jest ręką lub nogą kalikanta. Podawacz połączony jest bezpośrednio z magazynem (rezerwuarem), który składa się z pudła i umieszczonego nad nim miecha (w tym przypadku są to połączone ze sobą dwa miechy poziome). Z pudła miecha odporowadzane jest powietrze do odbiorników (kanał odprowadzający nie jest widoczny na fotografii). Zwróćmy uwagę na układ fałd miecha. Wynalazca miecha magazynowego - Alexander Cumming - wprowadził do tego miecha tzw. odwrócone fałdy (inverted folds).(OPdU)
W miechach, w których rezerwuarem jest miech poziomy (podwójny miech poziomy) stosuje się dodatkowo metalowe zawiasy (fotografia obok); w mniejszych miechach występuje najczęściej jeden zawias z każdej strony miecha, w miechach większych może ich być kilka. Zadaniem tych zawiasów jest stabilizacja miecha - zapobieganie przechylaniu się magazynu w czasie unoszenia się jego górnej płyty.
Budowę wewnętrzną miecha magazynowego przedstawia kolejna ilustracja.
W czerpaku - nieco inaczej niż w przypadku typowego miecha klinowego - ruchoma jest dolna płyta, a płyta górna pozostaje nieruchoma. Z czerpakiem współpracują dwa zawory kierunkowe: w dolnej płycie znajduje się zawór ssący, w górnej natomiast zawór odprowadzający. Górna płyta podawacza (czerpaka) jest zarazem dnem magazynu (rezerwuaru).
Magazyn - jak już wyżej wspominano - składa się w tym przypadku z dwóch połączonych miechów poziomych z odwróconym układem fałd. W górnej płycie magazynu znajduje się zawór regulacyjny, którego zadaniem jest wypuszczanie nadmiaru sprężonego powietrza z rezerwuaru. Zawór ten zadziała w przypadku pompowania przez czerpak (bądź kilka czerpaków) zbyt dużej ilości sprężonego powietrza do magazynu. Zawór bezpieczeństwa zapobiega w ten sposób uszkodzeniu miecha.
Działanie miecha magazynowego najlepiej prześledzić w oparciu o poniższą animację (oczywiście przedstawienie to jest znacznie uproszczone).
Zasada działania czerpaka jest analogiczna do zasady działania miecha klinowego, z tą różnicą, że ruchoma jest jego dolna płyta. Podawacz, przez zawór ssący pobiera powietrze atmosferyczne, sprężone powietrze pompuje natomiast przez zawór odprowadzający do magazynu (w przypadku miecha jednoczęściowego powietrze było pompowane bezpośrednio do kanału dostarczającego je odbiornikom). Odpowiednia ilość ruchów czerpaka powoduje wypełnienie magazynu sprężonym powietrzem. Tak wypełniony magazyn stanowi stałe źródło sprężonego powietrza o stabilnym ciśnieniu. Ciśnienie to może być regulowane przez zmianę stopnia obciążenia górnej płyty magazynu. W przypadku bezustannej pracy czerpaka (czerpaków) i niewielkiego poboru powietrza z magazynu, rezerwuar może zostać całkowicie wypełniony. Uszkodzeniu miecha przed próbą wtłoczenia do niego zbyt dużej ilości powietrza zapobiega zawór bezpieczeństwa, który znajduje się w górnej płycie magazynu. Zawór ten uruchamiany jest za pomocą sznurka, który przy skrajnym, górnym położeniu płyty magazynu napręża się i powoduje jego uchylenie. W takim przypadku nadmiar powietrza ulatuje na zewnątrz, a dalsze kalikowanie staje się bezcelowe. Kalikowanie można wówczas przerwać do momentu, aż stopień wypełnienia miecha powietrzem spadnie poniżej określonej wartości, przy której ponownie należy rozpocząć kalikowanie.
Zaprezentowane powyżej opisy dotyczyły miecha magazynowego z rezerwuarem złożonym z dwóch miechów poziomych i jednym czerpakiem (podawaczem). W budownictwie organowym spotyka się jednak również rozwiązania, w których magazynem jest miech jednofałdowy, lub miech klinowy (fotografia obok).
Również ilość czerpaków w konkretnych rozwiązaniach bywa różna.
Zaletą miechów magazynowych jest możliwość gromadzenia w nich powietrza i stopniowego ich napełniania za pomocą czerpaków (podawaczy). Miech tego typu, nawet gdy jest wyposażony tylko w jeden czerpak, teoretycznie jest w stanie zapewnić organom stały dopływ sprężonego powietrza.
W miechach magazynowych można zgromadzić dużo większą ilość sprężonego powietrza niż w miechach jednoczęściowych. Również w porównaniu z miechem pływakowym (który także jest typem miecha dwuczęściowego) jego pojemność na ogół wypada korzystniej.
Zaletą miechów magazynowych jest również utrzymywanie się w nich stałego ciśnienia powietrza niezależnie od stopnia ich napełnienia.(OPdU)
2001-2024 © Copyright by Konrad Zacharski
